Wat schort aan slaaptekort?

18 juni 2024
by
Joep

Sommige mensen beweren dat slaap vrienden is met de dood. Een middelbare scholier testte in 1964 wat wakker blijven doet met je lichaam en je geest. Hij bleef maar liefst 11 dagen aan een stuk wakker! Dit leidde helaas wel tot verschillende mentale en fysieke gevolgen. Want slaap is, net als het dak van ons huis, de bescherming van met name onze mentale gezondheid. Wanneer je slaapt, herstelt je lichaam. Je kunt het dus vergelijken met het dak van je huis. Een kwalitatief, goed dak, van bijvoorbeeld Sedumplus, beschermt tegen regen, wind en andere elementen. Het houdt je veilig en zorgt dat alles in goede staat blijft bestaan. Net zoals een dak belangrijk is voor de bescherming van de inhoud van je huis, is slaap cruciaal voor jouw eigen ‘inhoud’. Ofwel, voor het beschermen van spieren, hormonen en cognitieve vermogen.

Zonder dit herstelproces, welke plaatsvindt tijdens je slaap, kun je gezondheidsproblemen ontwikkelen. Net zoals de kwaliteit van je dakbedekking ervoor kan zorgen of er al dan niet lekkages ontstaan. Een goede nachtrust zorgt er dus voor dat je sterker wordt en beter bestand bent tegen de uitdagingen van de volgende dag! Maar wat gebeurt er dan met je lichaam als je niet of te weinig slaapt? Wij leggen het je uit!

De gevolgen van slaaptekort

Een tekort aan slaap kan zowel op korte als op lange termijn vervelende gevolgen met zich meedragen. Als je een lange periode helemaal niet slaapt, kan dit zelfs gevaarlijk zijn voor jezelf en anderen in je omgeving!

Slaaptekort op korte termijn

Op de korte termijn kan een slaaptekort door een slechte nachtrust, al snel leiden tot vervelende gevolgen. Als deze symptomen je bekend voorkomen, is het verstandig om je (nacht)rust te verbeteren:

  • Vermoeidheid
  • Duizeligheid
  • Hoofdpijn
  • Stemmingswisselingen
  • Moeite met slapen
  • Geheugenproblemen
  • Gewichtstoename

Slaapgebrek kan ontstaan door stress, te veel cafeïne, te weinig beweging of een te lange blootstelling aan licht van mediaschermen gedurende de dag. Door deze elementen te verminderen en je schermtijd te verminderen, haal je meer uit je leven.

Ook de inrichting van je slaapkamer of woning kan je nachtrust verbeteren. Probeer je bed eens in een andere richting te schuiven. Soms worden mensen rustiger wanneer ze dichter bij een raam of uitgang liggen, wat dus ook een positief effect heeft op de nachtrust.

Wil jij tips of inspiratie om je woning of slaapkamer opnieuw in te richten? Lees dan ook tips en inspiratie voor het inrichten van je woning! Blijven de klachten echter aanhouden? Dan kan dit duiden op een chronisch slaaptekort en is het verstandig om een dokter te raadplegen.

niet kunnen slapen door kijken naar beeldscherm

Slaaptekort op lange termijn

Slaaptekort door een slechte nachtrust of stress, kan tijdelijk zijn. De gevolgen, zoals hierboven beschreven, zijn erg vervelend, maar zullen ook weer verdwijnen wanneer de nachtrust verbetert. Echter, langdurig slaaptekort kan leiden tot een chronische slaapaandoening. Wanneer het tekort aan slaap langer tijd aanhoudt kunnen de gevolgen overgaan op ernstige lichamelijke en geestelijke problemen.

  • Moeite met concentreren
  • Gebrek aan energie
  • Stemmingswisselingen
  • Lager libido
  • Motoriek wordt slechter
  • Zwakker immuunsysteem
  • Hogere bloeddruk
  • Gewichtstoename
  • Huidproblemen

Hoelang kun je zonder slaap?

Onderzoek heeft aangetoond dat een mens 24 uur wakker kan blijven ‘zonder klachten’. Hierna kun je al gevolgen merken van het niet slapen. Elk uur dat je langer wakker blijft, kunnen de symptomen verslechteren. Na deze 24 uur slaaptekort kunnen er al lichte, cognitieve problemen ontstaan, zoals verslechtering van je geheugen, de concentratie, je motoriek en het vermogen om keuzes te maken.

De Amerikaanse student Randy Gardner testte in 1964 hoelang een mens kon uithouden om niet te slapen. Hij hield het maar liefst 264.4 uur vol, wat net iets langer is dan 11 dagen. Hierna sliep Randy voor 14 uur aan één stuk. Later vertelde hij dat hij mentale klachten ervaarde gedurende en ná zijn experiment. Niets bracht hem vreugde en depressieve gevoelens hadden de overhand.

Of een mens daadwerkelijk kan sterven van niet slapen, is nooit bewezen. Echter, ratten zijn hieraan wel overleden. Een Amerikaanse onderzoeker experimenteerde in de jaren ’80 met ratten. Hij hield de beestjes 32 dagen wakker, waarna ze overleden. Of het tekort aan slaap de exacte doodsoorzaak is, is nooit bewezen. Maar dat niet slapen of continue wakker blijven een negatieve invloed heeft gehad, is zeker!

Gevolgen van géén slaap

Uit de experimenten rondom het niet slapen kwamen nog andere conclusies naar boven. Los van het feit dat je je vermoeid voelt of wat prikkelbaarder bent, kunnen je hersenen zelfs gaan trippen. Al na een paar dagen zonder slaap kunnen de hersenen hallucinaties vormen. Dit is een gevaarlijk gevolg omdat de persoon dan niet meer beseft wat echt en wat nep is. Hierdoor is de betreffende persoon niet alleen een gevaar voor zichzelf, maar ook voor de samenleving. Hallucineren gaat namelijk gepaard met angsten, fobieën en kan ervoor zorgen dat iemand zelfs paranoïde wordt of in een psychose beland. Hallucinaties kunnen worden ervaren in verschillende vormen: auditore-, visuele-, tactiele-, geur- en smaakhallucinaties.

Auditore hallucinaties

Deze vorm van hallucineren is de meest voorkomende. De betreffende persoon hoort dan stemmen of geluiden die er in de realiteit niet zijn. Soms kunnen deze stemmen, vaak fluisterend, commentaar, advies of opdrachten geven.

Visuele hallucinaties

Bij visuele hallucinaties kunnen kleuren, vormen of voorwerpen veranderen. Je kunt dingen zien die er daadwerkelijk niet zijn. In het ‘ergste’ geval kunnen mensen zelfs schimmen of mensen zien die niet (meer) bestaan.

Tactiele hallucinaties

Deze hallucinatie vorm heeft betrekking op het gevoel. Je kunt tijdens heftig slaaptekort dingen voelen die er niet zijn. Vaak wordt omschreven als het gevoel van beestjes die op of onder de huid rondlopen.

Geurhallucinaties

De vorm spreekt voor zich. Geurhallucinaties laat je geuren ruiken die er niet zijn. Dit kan rook of gas zijn, maar ook eten of parfum.

Smaakhallucinaties

De laatste vorm van hallucineren is de smaakhallucinatie. Hierbij proef je smaken terwijl er niets in je mond zit.

De reden waarom men denkt dat de dood en slaap verbonden zijn met elkaar, is omdat er gewoonweg te weinig kennis is over slapen. Voortdurend blijven onderzoeken naar de gevolgen van (niet) slapen plaatsvinden, maar het blijft in veel gevallen nog giswerk. Echter, dat een extreem slaaptekort niet goed voor je is, is wel degelijk aangetoond.

Wanneer je slaapt, is je lichaam aan het herstellen. Spieren herstellen, hormonen worden aangevuld en je verwerkt wat je die dag allemaal hebt meegemaakt. Een goede nachtrust zorgt voor een goed en groen ‘dak’, met bijvoorbeeld sedum als bodembedekker, voor optimale bescherming van je lichaam. Het zorgt er letterlijk voor dat je sterker (wakker) wordt!

Lees hier het belang van ergonomie tijdens het rijden.

Rense
Rense

Ik ben Rense, een journalist met een passie voor media en het laatste nieuws. Ik ben begonnen als een freelance journalist en heb sindsdien een aantal artikelen voor verschillende kranten geschreven, waaronder een paar voor de krant waar ik nu voor werk. Ik schrijf over een scala aan onderwerpen, zoals politiek, technologie, entertainment en cultuur. Ik schrijf ook regelmatig stukken over hoe de media onze samenleving beïnvloeden. Ik houd ervan om nieuwe ideeën en perspectieven te verkennen en deze vervolgens te delen met mijn lezers. Ik ben dan ook erg trots op de kennis en ervaring die ik heb opgedaan in de mediawereld.